O Πέτρος Γαϊτάνος Γαϊτάνος επισκέπτεται τα βιβλιοπωλεία και συζητά με τους ανθρώπους τους:

2η Κουβέντα στο ράφι του βιβλιοπωλείου “Booktique” με τη Φανή Χαριτάκη Ελευθερουδάκη.

Πήγαινα  στο βιβλιοπωλείο και, ανάλογα με την ηλικία που είχα, καθόμουν στο τμήμα που με ενδιέφερε περισσότερο, αρχικά βέβαια στο παιδικό, μετά σίγουρα περνούσα από την πολιτική, την ιστορία, τα οικονομικά. Περνούσα ακόμη κι απ’ τα χαρτικά, στον τελευταίο όροφο.

Πηγαίνοντας προς το βιβλιοπωλείο Booktique στο Κολωνάκι να συναντήσω τη Φανή Χαριτάκη Ελευθερουδάκη, σκεφτόμουν τους γονείς της που τους ήξερα καλά αλλά τους έχω χάσει. Σκεφτόμουν το βαρύ οικογενειακό όνομα με τη μεγάλη ιστορία στο ελληνικό βιβλίο που κουβαλάει το κορίτσι που θα συναντούσα. Πώς άραγε αντιμετώπιζε και πώς ανταποκρινόταν σε αυτό το φορτίο; Άρκεσαν πέντε λεπτά συζήτησης για να μου λυθεί η απορία. Μιλούσα με μια ακούραστη νέα γυναίκα που ξέρει τι θέλει, το υπηρετεί πιστά, το κάνει καλά και γράφει τη δική της ιστορία. Σας μεταφέρω τη συζήτησή μας.

Π.Γ.

Πότε άνοιξες το βιβλιοπωλείο;

Φ.Χ.Ε
Το άνοιξα το 2013, ήταν θυμάμαι 4 Ιουλίου. Κ

Π.Γ.

Πώς το αποφάσισες;

Φ.Χ.Ε.

Είχα μόλις γυρίσει από το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης όπου τέλειωσα οικονομικά και διεθνείς σχέσεις. Άσχετο…

Π.Γ.
Όχι, και τόσο άσχετο, για τα οικονομικά τουλάχιστον. Μια χαρά τα έχεις πάει…

Φ.Χ.Ε.

Εντάξει. Η αλήθεια είναι πως δεν σου μαθαίνει κανείς να είσαι επιχειρηματίας. Προχωράς και πρέπει να μπορείς να μανατζάρεις καταστάσεις. Αυτό δεν μπορεί να στο μάθει κανείς. Εγώ ίσως σκαμπάζω λίγο περισσότερα στα περιθώρια κέρδους και άλλα τέτοια… Ρωτάς όμως πώς το αποφάσισα… Γύρισα λοιπόν από τη Βοστόνη, και βρέθηκα εδώ, στην καρδιά της κρίσης. Το μόνο πράγμα που ήξερα να κάνω ήταν να πουλάω βιβλία, γιατί αυτό είχα μάθει από τη μητέρα μου. Έτσι, μόλις μου δόθηκε η ευκαιρία να ανοίξω το βιβλιοπωλείο, μπήκα στο νερό και κολύμπησα. Τσούκου – τσούκου – τσούκου, δώδεκα χρόνια πέρασαν!

Π.Γ.

Δηλαδή, είχες δουλέψει πριν στο βιβλιοπωλείο της μητέρας σου;

Φ.Χ.Ε.

Είχα περάσει από πολλά και διάφορα τμήματα, ακόμη και από το λογιστήριο κι είχα μάθει αρκετά για το πώς δουλεύει ένα βιβλιοπωλείο.

Π.Γ.

Πήγαινες εκεί και όταν ήσουν παιδί;

Φ.Χ.Ε.

Ναι, στης μαμάς πήγαινα, σε άλλα δεν πήγαινα. Δεν έχω δηλαδή εμπειρία από άλλα βιβλιοπωλεία, συνοικιακά ας πούμε.

Π.Γ.

Ήσασταν τότε στην οδό Νίκης;

Φ.Χ.Ε..

Τη Νίκης δεν τη θυμάμαι, απλώς ξέρω ότι υπήρχε εκεί το βιβλιοπωλείο. Θυμάμαι πολύ έντονα στην Πανεπιστημίου το μεγάλο, το πολυόροφο.

Π.Γ.
Σε ρωτάω γιατί κι εγώ ως παιδί, 13-14 χρονών πήγαινα σχεδόν κάθε απόγευμα στον Ελευθερουδάκη, τότε ήταν στη Στοά μεταξύ Σταδίου και Καραγεώργη της Σερβίας, στο βάθος, δεξιά. Δεν πήγαινα να αγοράσω βιβλία, δεν μου έφταναν τα χρήματα. Καθόμουν θυμάμαι σε ένα σκαλάκι μέσα στο μαγαζί, έπαιρνα από το ράφι ένα βιβλίο και διάβαζα. Υπήρχε ένας εξαιρετικός διευθυντής καταστήματος, πάντα γελαστός, ο κύριος Νίκος, που με είχε μάθει και με άφηνε. Είσαι η μασκότ μας, μου έλεγε, είστε το στέκι μου, του απαντούσα.

Φ.Χ.Ε.

Και για μένα η σύνδεση, ας πούμε, με το χώρο, από εκεί ξεκίνησε. Έκανα το ίδιο πράγμα. Πήγαινα  στο βιβλιοπωλείο και, ανάλογα με την ηλικία που είχα, καθόμουν στο τμήμα που με ενδιέφερε περισσότερο, αρχικά βέβαια στο παιδικό, μετά σίγουρα περνούσα από την πολιτική, την ιστορία, τα οικονομικά. Περνούσα ακόμη κι απ’ τα χαρτικά, στον τελευταίο όροφο. Ήταν τρομερά ζεν για μένα η κατάσταση στο βιβλιοπωλείο, παρόλο που είχε μονίμως κόσμο.

Π.Γ.

Έχεις ένα ιστορικό όνομα με μια μεγάλη οικογενειακή παράδοση που σφράγισε το χώρο του βιβλίου. Πόσο αυτό σε βάρυνε όταν πήρες την απόφαση να ξεκινήσεις το δικό σου βιβλιοπωλείο, με τον δικό σου αέρα, τις δικές σου επιλογές και τον δικό σου χαρακτήρα;

Φ.Χ.Ε.
Είναι άλλο το βάρος που είχα στο ξεκίνημα και άλλο το βάρος που έχω τώρα. Γι’ αυτό που με ρωτάς, το βάρος το νιώθω περισσότερο τώρα που έχω χτίσει κι εγώ το δικό μου όνομα, που βέβαια παραπέμπει σε ένα όνομα με ιστορία εκατό και πλέον ετών στο χώρο του βιβλίου και θέλω να μπορώ να είμαι αντάξιά του.  Όταν άνοιξα ήταν δύσκολο γιατί είμασταν σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης και προσπάθησα πάρα πολύ. Κράτησα όμως την αγάπη για το βιβλίο και όλα όσα είχα μάθει από την οικογένειά μου. Ο χώρος του βιβλίου ήταν δύσκολος για να μπεις, να κρατηθείς, να αποδείξεις πως δεν είσαι κάπως έτσι ή κάπως αλλιώς… Έπρεπε να κερδίσω την εμπιστοσύνη πολλών προμηθευτών και πάλεψα πολύ εκείνη την περίοδο.

Π.Γ.
Ναι, ήταν δύσκολα εκείνα τα χρόνια για να ανοίξει κάποιος επιχείρηση. Αλλά μέσα σε 12 χρόνια, μπορώ να σου πω, έχοντας δει πολλά βιβλιοπωλεία και εδώ και αλλού, ότι έχεις κάνει κάτι εξαιρετικό. Κι αυτό είναι αποκλειστικά δικό σου κατόρθωμα.

Φ.Χ.Ε.
Ευχαριστώ πολύ. Αν είναι δικό μου κατόρθωμα, ναι, το κρατάω αυτό που λες. Γιατί πραγματικά το έχω δουλέψει και το έχω κάνει με πάρα πολύ αγάπη και μεράκι και πόνο.. Και οι γονείς μου μου έχουν προσφέρει και αυτοί τις εμπειρίες τις δικές τους. Δώδεκα χρόνια μετά, χαίρομαι πολύ..

Π.Γ.

Πάμε τώρα στο όνομα του βιβλιοπωλείου, Booktique.. Με ιντριγκάρει πολύ αυτό το όνομα. Οι παραδοσιακοί βιβλιόφιλοι, λογικά, θα πρέπει να γεμίζουν επιφυλάξεις ακούγοντας το όνομα Booktique. Ακόμα περισσότερο συνδυάζοντάς το με την οδό Πατριάρχου Ιωακείμ στο Κολωνάκι, το δρόμο με τις ορίτζιναλ μπουτίκ, τουλάχιστον ως πριν λίγο καιρό. Εγώ ομολογώ πως το βρήκα διασκεδαστικό. Θεώρησα ότι μας κλείνεις παιχνιδιάρικα, ίσως και λίγο κοροϊδευτικά, το μάτι. Πώς σου ήρθε το όνομα και, ποια είναι η σχέση σου με τις μπουτίκ και τη μόδα;

Φ.Χ.Ε.
Καμία απολύτως. Με βλέπεις. Ένα τζιν κι ένα κίτρινο πουλόβερ, άβαφτη. Εγώ και οι μπουτίκ δεν έχουμε καμία σχέση. Προσπαθούσα να σκεφτώ ένα όνομα που να είναι μικρό, γλυκό, εύηχο και πιο κοντά σε αυτό που εγώ ήθελα να είναι το βιβλιοπωλείο μου. Ήμουν, θυμάμαι, στο γραφείο του μπαμπά μου, είχα χαρτιά μπροστά, έπαιζα με τις λέξεις κι έγραφα bookαυτό, bookατάκι, bookιτίκι, bookιοτόσι, bookικάτι κι έψαχνα κι άλλα βιβλιοπωλεία στον κόσμο πώς μπορεί να λέγονται. Τότε ανακάλυψα ένα bookτικ στη Ρώμη. Είχε πιο πολλά Λευκώματα κι ακόμα περισσότερα είδη δώρων. Δεν είχε πολλή λογοτεχνία που ήθελα να βάλω εγώ και καθόλου παιδικό, που επίσης ήθελα να βάλω. Και λέω, εντάξει αυτό είναι… Σηκώνομαι, κοιτάζω τον μπαμπά μου, «μπαμπά το βρήκα! Booktique!”  Πω! μου λέει, καταπληκτικό! Δυσκολεύεται να την πει τη λέξη, ακόμα και σήμερα μερικές φορές. Αλλά κάπως έτσι έγινε. Θες να το πεις μπουτίκ βιβλίων; Γιατί όχι, με την έννοια πως ότι υπάρχει εδώ είναι επιλεγμένο. Προσέχω τα βιβλία μου ένα-ένα. Ό,τι υπάρχει εδώ είναι αγαπημένο, είναι δικό μου, εκφράζει εμένα.

Π.Γ.

Είμαστε στην καρδιά του Κολωνακίου, σε μια περιοχή που έχει μια δική της μυθολογία. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως τα μαγαζιά εδώ είναι κυρίως δωράδικα. Κι όμως εσύ το ανέτρεψες αυτό. Δεν πουλάς απλώς βιβλία μα έχεις καταφέρει να συγκεντρώνεις έναν κόσμο που έρχεται σε εκδηλώσεις, αναπτύσσεις δραστηριότητες, έχεις γράψει συνδρομητές…  Έχεις φτιάξει, με δυο λόγια, ένα δικό σου σταθερό κοινό που σε ακολουθεί με τη φυσική του παρουσία και όχι μόνο στα social. Μίλησέ μου γι΄αυτά.

Φ.Χ.Ε

Το θέμα είναι ότι η περιοχή δεν είναι ακριβώς περατζάδα. Ναι, υπάρχει η βόλτα στα μαγαζιά, κυρίως κάποιες μέρες, αλλά το Κολωνάκι έχει πάρα πολλούς μόνιμους κατοίκους που δεν βρίσκουν να κάνουν και πολλά πράγματα στην καθημερινότητά τους. Οι εκδηλώσεις μου, αρχικά, ήταν στοχευμένες στο παιδικό βιβλίο. Δεν έκανα ιδιαίτερα εκδηλώσεις για ενήλικες, τώρα ξεκίνησα. Έρχονται εδώ και νιώθουν άνετα σε ένα δικό μου χώρο γεμάτο βιβλία. Έρχονται γονείς με τα παιδιά τους και τα αφήνουν εδώ. Τα παιδιά που ερχόντουσαν παλιότερα έχουν πια μεγαλώσει και ξαφνικά εγώ έχω γίνει η κυρία Φανή και… μου ακούγεται κάπως! Τώρα έχουμε ξεκινήσει και μια δραστηριότητα που με ενθουσιάζει. Αναγνώσεις για τα πολύ μωρά, από μηδέν ως δύο χρονών. Δεν μπορείς να το φανταστείς! Το κάνουμε τρεις φορές το μήνα έχοντας διαλέξει ένα βιβλίο που το έχουν στα χεράκια τους και ασχολούνται με αυτό. Είναι σαν μια μικρή θεατρική παράσταση. Έχουμε και χρωματιστά χαρτιά, χαρτόνια που τα φτιάχνει η Αγγελική και τα κάνει να είναι πάρα πολύ ωραία. Χαζεύουν τα μωρά τα χρώματα και δεν πάει ο νους σου πόσο ηρεμούν όταν είναι όλα μαζί…

Π.Γ.
Και αυτό με τις συνδρομές, τι είναι;

Φ.Χ.Ε.
Όταν είμασταν στην περίοδο του COVID, είχα γραφτεί σε διάφορες συνδρομές για να λαμβάνω σπίτι πολλά πράγματα που ήθελα κι αυτό με είχε βολέψει υπερβολικά. Κάπως έτσι σκέφτηκα  ότι αφού μου αρέσει τόσο να διαλέγω βιβλία για παιδιά, θα μπορούσα να τα στέλνω και εκτός βιβλιοπωλείου, χωρίς να χρειάζεται να έρθει κάποιος εδώ. Είμαστε βλέπεις στην εποχή των social media και μπορεί εύκολα κάποιος να δει ποια είμαι, τι πιστεύω, τι διαλέγω για το βιβλιοπωλείο και να καταλάβει πόσο απολαμβάνω αυτό που κάνω. Έτσι, δίνοντάς μας την ηλικιακή ομάδα του παιδιού, μπορούν να σου έρχονται στο σπίτι τα βιβλία που έχουμε επιλέξει. Σκεφτόμουν πως οι γονείς βλέπουν τόσο πολλά πράγματα στα social που δεν ξέρουν πια τι να διαλέξουν. Τρελαίνονται! Και ναι, υπάρχουν βιβλία που δεν είναι και τόσο καλά και συχνά χάνονται ανάμεσά τους αυτά που πραγματικά αξίζουν να μπουν στις βιβλιοθήκες και στα σπίτια. Έτσι ξεκίνησε η ιδέα με τις Συνδρομές, ακόμα και για τις πολύ μικρές ηλικίες, από 0 έως 2 και από 3 έως 5. Αυτή νομίζω πως είναι και η αγαπημένη μου ηλικία με πολλά υπέροχα βιβλία.

Π.Γ.

Ασχολείσαι εξίσου και με τα υπόλοιπα βιβλία που έχεις εδώ;

Φ.Χ.Ε.

Ναι, με ενδιαφέρουν εξίσου και τα βιβλία των ενηλίκων και τα ξενόγλωσσα.

Π.Γ.

Τα ξενόγλωσσα τα εισάγεις εσύ ή τα βρίσκεις στην ελληνική αγορά;

Φ.Χ.Ε.

Τα περισσότερα τα εισάγω εγώ, κυρίως από την Αγγλία. Υπάρχουν απίστευτοι τίτλοι, πάρα πολύ ωραία και καλά βιβλία που ανανεώνονται διαρκώς. Στην κλασική λογοτεχνία, ας πούμε, αλλάζουν συχνά πυκνά τα εξώφυλλά τους, ακόμη και την στοιχειοθεσία ή το σχήμα, για να παραμένουν ελκυστικά σε νεότερο κοινό. Απευθύνονται βέβαια σε τεράστιες αγορές.

Π.Γ.

Τι ονειρεύεσαι για το μέλλον; Τι θα ήθελες να πετύχεις;

Φ.Χ.Ε.
Θέλω πάρα πολύ όσοι μπαίνουν στο βιβλιοπωλείο να νιώθουν ότι μπορούν να έρχονται εδώ για ηρεμία, για καλοπέραση, για έμπνευση. Θέλω να κρατήσω το παιδί που μεγαλώνει κοντά στο βιβλίο κι αυτός είναι ένας πολύ μεγάλος στόχος.

Π.Γ.

Πώς βλέπεις τους νέους γονείς;

Φ.Χ.Ε
Τρομαγμένους. Πάρα πολύ τρομαγμένους, μην κάνουν κάτι λάθος με το παιδί τους. Αν κάποια στιγμή δουν το παιδί τους να βαριέται, αναστατώνονται και δεν ξέρουν τι να κάνουν.. Αφήστε το να βαρεθεί, τους λέω. Αφήστε το μόνο του να σκεφτεί τι να κάνει για να βγει από τη βαρεμάρα. Ή δώστε του ένα βιβλίο και διαβάστε κι εσείς ένα… Εμένα τα αγαπημένα μου βιβλία είναι τα παιδικά. Αυτά με τραβάνε και με εμπνέουν περισσότερο. Μου αρέσει να συνδέομαι με τα παιδιά που έρχονται, να βρίσκουμε μαζί τι τους αρέσει, ένα βιβλίο και μια ιστορία που θα ξεχωρίσουν και θα τη θυμούνται για καιρό, μπορεί και για πάντα!

Ο χώρος στο blog της Άμμου είναι περιορισμένος και αναγκαστικά εδώ τελειώνει η κουβέντα με τη Φανή Χαριτάκη Ελευθερουδάκη  στο βιβλιοπωλείο Booktique, στο κέντρο της Αθήνας. Για μια στιγμή πίστεψα πως είχε ανοίξει ένα παράθυρο κι ο καθαρός, ευωδιαστός αέρας που έμπαινε γυρνούσε τις σελίδες των βιβλίων μία μία..