🖋 Γράφει η Δέσποινα Σουγιούλ 

Λίγο πριν το νέο επεισόδιο ammoscast ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΣΕ ΖΗΤΗΣΗ: Μη μου λες πώς να φαίνομαι – Στερεότυπα στο μικροσκόπιο, η Δέσποινα Σουγιούλ γράφει στο blog της ΑΜΜΟΥ

Λόγος βιωματικός, λόγος ανθρώπινος και εξομολογητικός με φέρνει εδώ και θέλω να σας γράψω. Τσέπες γεμάτες λέξεις που αυτή τη φορά θα μπουν στα άσπρα μου χαρτιά για να σας μιλήσουν για τα στερεότυπα, τα στερεότυπα του φύλου και της εμφάνισης.

Ένα αγοράκι με ροζ πουκάμισο. Ένα κοριτσάκι με πολύ κοντά μαλλιά και πολλά παιδιά που δεν παίζουν με τα «σωστά παιχνίδια».

Ποιον ενοχλούν τελικά;

Μεγάλωσα σε μια εποχή που οι άντρες δεν έκλαιγαν και δε φορούσαν ροζ. Οι γυναίκες έπρεπε να είναι κοκέτες. Δε χρειαζόταν να είναι πολύ έξυπνες, αλλά χρειαζόταν να είναι φρόνιμες, υπάκουες και σίγουρα να μην είναι φωνακλούδες.

«Αυτό ήταν το σωστό»…κι αυτή ήταν μια φράση που ο καθένας μπορούσε να νοηματοδοτήσει όπως είχε μάθει.

Στο σχολείο το πιο σκληρό στερεότυπο ήταν το κουτί που σε έβαζαν οι άλλοι. Αν ήσουν αγόρι και ήθελες να παίξεις με «κουζινικά» τότε ήσουν «κορίτσι».

Αν ήσουν κορίτσι και δεν σε ενδιέφεραν καθόλου οι κούκλες ή οι ροζ κορδέλες στα μαλλιά τότε στα μάτια όλων πια ήσουν ένα «αγοροκόριτσο» κι αυτό δεν ήταν καθόλου κομπλιμέντο.

Έτσι μεγάλωσα και μαζί μου μεγάλωσαν και τόσοι άλλοι άνθρωποι. Αυτή ήταν η λογική του «πρέπει» της εποχής μου.

Φράσεις όπως:

«Δεν κάνουν έτσι τα κορίτσια» ή «αυτές είναι αντρικές δουλειές» με συνόδευαν καθημερινά.

Η εμφάνιση των αγοριών και των κοριτσιών ποτέ δεν ήταν δική τους υπόθεση, πάντα ήταν υπόθεση της ματιάς των άλλων. Ήταν υπόθεση του κόσμου. Αν έβγαινες έξω «όπως είσαι» πάντα υπήρχε κάποιος που με μεγάλη ευκολία θα σε έκρινε και ήταν έτοιμος να σου πει τι δεν έκανες σωστά.

Πάει πολύς καιρός που σε μια παιδική χαρά είδα ένα αγοράκι να φοράει ένα πολύχρωμο κολιέ στο λαιμό του και το ίδιο πολύχρωμα βραχιόλια στα χέρια του. Τα είχε φτιάξει μόνος του και ήταν τόσο περήφανος γι’ αυτό. Έτρεχε δεξιά κι αριστερά, γελώντας, σκαρφαλώνοντας στα δέντρα, στις τσουλήθρες…με όλα αυτά κρεμασμένα πάνω του. Παραδίπλα στεκόταν η μαμά του, το ίδιο χαρούμενη και γελαστή, ήρεμη, δίχως να επεμβαίνει. Οι γύρω γονείς κοιτούσαν τον πιτσιρικά σα να κουβαλάει πάνω του μια απειλή. Μια απειλή όχι για τους ίδιους ή τα παιδιά τους, αλλά για τον κόσμο που έχουν φτιάξει. Αυτό μου μοιάζει ακόμα χειρότερο!

Και τελικά τα στερεότυπα δεν είναι απλώς κοινωνικές συμβάσεις. Είναι οι φόβοι μας ντυμένοι με την ισχυρή ταυτότητα  της συνήθειας. Είναι η έμφυτη τάση μας να τα δημιουργούμε, είναι η ανασφάλεια, η ενοχή που μας έμαθαν να κουβαλάμε στους ώμους μας από τότε που ήμασταν παιδιά μέχρι σήμερα που είμαστε ενήλικες, ενήλικες που πια δε μπορούν να βάλουν τα παιδιά τους στα παλιά καλούπια.

Μα να σας πω κάτι; Ίσως αυτή η γενιά των παιδιών μας σήμερα να καταφέρει να μας δείξει το δρόμο. Αυτή η γενιά που δεν θέλει να είναι ούτε πριγκίπισσες, ούτε υπερήρωες ατρόμητοι. Αυτή η γενιά που θέλει να είναι ο εαυτός της, θέλει να είναι κάτι δικό της, κάτι ελεύθερο, κάτι που θα έχει επιλέξει η ίδια.

Τα στερεότυπα πέφτουν πιο εύκολα όταν μπορείς να τα κοιτάξεις με ειλικρίνεια. Όταν αποδέχεσαι ότι μπορεί ο καθένας μας να είναι λίγο από όλα και έχει το δικαίωμα να είναι και άντρας και γυναίκα…και δυνατός και ευάλωτος…όμορφος αλλά και εξεζητημένος.

Ίσως λοιπόν το θέμα να μην είναι τόσο θέμα εμφάνισης και επιλογής φύλου. Ίσως να είναι κυρίως θέμα φόβου. Του φόβου για το διαφορετικό που μπορεί να τύχει να το δούμε και στον ίδιο μας τον καθρέφτη κάποια μέρα.

Το νέο επεισόδιο ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΣΕ ΖΗΤΗΣΗ: Μη μου λες πώς να φαίνομαι – Στερεότυπα στο μικροσκόπιο, θα είναι διαθέσιμο στο κανάλι ammoscast στο Spotify και στο ammoskids.gr την Παρασκευή 30/05.