O Πέτρος Γαϊτάνος Γαϊτάνος επισκέπτεται τα βιβλιοπωλεία και συζητά με τους ανθρώπους τους:

4η Κουβέντα στο ράφι του βιβλιοπωλείου “Γνώση” με την Αλεξάνδρα Μπουζάκη.

Το βιβλιοπωλείο «Γνώση» στου Ζωγράφου το ήξερα από παλιά, από τα πρώτα βήματα της Άμμου, όταν η Αλεξάνδρα Μπουζάκη που θα συναντούσα σήμερα ήταν αγέννητη. Έκατσα μαζί της πολλή ώρα και είπαμε πολλά που σας τα μεταφέρω εδώ. Φεύγοντας, ήταν η ώρα που οι τηλεοράσεις λένε τα δελτία ειδήσεων. Η ώρα δηλαδή που σκοτεινιάζει και στον έξω κόσμο, και μέσα μας. Μα εκείνο το σούρουπο, η Αλεξάνδρα είχε καταφέρει να το φωτίσει με αισιοδοξία.

Π.Γ.

Πότε ξεκίνησε το βιβλιοπωλείο Γνώση;

Α.ΜΠ.
Το ξεκίνησε ο πατέρας μου το 1978.

Π.Γ.

Επιτέλους κάποιος παλιότερος από μένα! Εγώ ξεκίνησα το 1982…

Α.ΜΠ.
Το 1978 ο πατέρας μου είχε αποφασίσει με τη μητέρα μου και την οικογένεια να τελειώσει με τα καράβια. Αγαπούσαν και οι δύο πάρα πολύ το βιβλίο. Έτυχε τότε και με τον Μανόλη τον Μπουζάκη να έχουν κάποιες κοινές απόψεις και ξεκινήσαν μαζί τη Γνώση.

Π.Γ.
Νομίζω πως στα καράβια ήταν και οι δύο Μπουζάκηδες;

Α.ΜΠ.

Ο Μανόλης ήταν του πολεμικού ναυτικού νομίζω. Ο μπαμπάς μου, o Γιάννης Μπουζάκης,  ήταν καπετάνιος στα εμπορικά πολλά χρόνια, μέχρι που άφησε τα καράβια και συνέχισε το ταξίδι του εδώ. Ήταν βλέπεις και η μητέρα μου δίπλα του που της άρεσε πολύ ο χώρος και τα βιβλία, οπότε ήρθε κι έδεσε. Το έφτιαξαν με πολλές δυσκολίες και πολύ μεράκι όλο αυτό, από το μηδέν κυριολεκτικά, ό,τι βλέπεις εδώ είναι έργο τους, τα ράφια, τα πάντα… Έχουν δώσει την ψυχή τους εδώ. Όταν ήρθαμε με την αδελφή μου, το τι συζητήσεις κάναμε για πιθανές αλλαγές, αλλά ήταν δύσκολο και συναισθηματικά και πρακτικά. Σιγά σιγά είπαμε. Κομματάκι κομματάκι…

Π.Γ.
Ναι, αλλά έρχεσαι και μπαίνεις  σε ένα βιβλιοπωλείο με την ιστορία του παντού γύρω σου.

Α.ΜΠ.
Αυτό ακριβώς πέρασε και σε εμάς. Εγώ αρχικά, όταν σπούδαζα,  δεν είχα αποφασίσει να ασχοληθώ, αν και όπως καταλαβαίνεις γεννήθηκα μέσα στα βιβλία.

Π.Γ.

Θυμάσαι πότε πρωτοήρθες εδώ;

Α.ΜΠ.

Μωρό. Έχω φωτογραφίες που ήμουν τριών-τεσσάρων χρονών και έχω αναμνήσεις πολύ έντονες μαζί  με την αδερφή μου. Το τρέχουμε οι δυο μας τώρα το βιβλιοπωλείο.

Π.Γ.

Τι σπουδές έκανες;

Α.ΜΠ.

Τελείωσα αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου, μετά έκανα την πρακτική μου, αλλά δεν άσκησα ποτέ το επάγγελμα, παρότι μου άρεσε πολύ το αντικείμενο.. Πάντα με τραβούσε το κομμάτι της καλλιτεχνικής δημιουργίας, είτε έκανα ζωγραφική, είτε σχέδιο, είτε κόσμημα. Με το κόσμημα ασχολήθηκα πολλά χρόνια, εννέα συνεχόμενα, τώρα έχω κάνει μια παύση. Ήταν ό,τι πιο κοντινό μπορούσα να βρω στις τότε ανησυχίες μου, γιατί δυσκολεύτηκα να διαλέξω κατεύθυνση.

Π.Γ.

Αυτό νομίζω είναι ένα πρόβλημα των πολύ δημιουργικών ανθρώπων. Επειδή είναι καλοί σε πολλά κι αισθάνονται ότι μπορούν να τα κάνουν, καταλήγουν να μπερδεύονται και οι ίδιοι μέχρι να βρουν την άκρη.

Α.ΜΠ.

Δεν είχα βάλει στο μυαλό μου ότι μπορεί να ασχοληθώ με το βιβλιοπωλείο, παρότι λατρεύω τα βιβλία. Μεγάλωσα βλέπεις εδώ, με τον πατέρα και τη μητέρα, και είχα βάλει στο μυαλό μου ότι θέλω να κάνω κάτι δικό μου. Ψαχνόμουν λοιπόν, ενώ παράλληλα τέλειωνα την πτυχιακή, αλλά τα πράγματα ήρθαν από μόνα τους, δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς. Ερχόμουν όλο και περισσότερο, ήμουν με την αδελφή μου, κι αρχίσαμε να κάνουμε πράγματα πιο κοντά σε αυτά που ήθελα και σε αυτά που θέλαμε. Ο πατέρας μου, σιγά σιγά, άρχισε να μας αφήνει περισσότερο χώρο. Είχαμε κάποιες διαφωνίες, αλλά τα βρίσκαμε τελικά. Καταρχήν ήθελα να εκσυγχρονίσουμε κάπως το αισθητικό κομμάτι, όχι γιατί ήταν άσχημο, αλλά για να είναι πιο κοντά στο σήμερα, τόσο αισθητικά όσο και πρακτικά. Σκεφτόμουν  ανάμεσα σε άλλα, διάφορες γωνιές για τα πιτσιρίκια και ένα χώρο εκδηλώσεων. Με τον τρόπο του βοήθησε κι ο πατέρας. Έκανε την αυλή έξω που έδωσε μια φοβερή ανάσα και σ’ εμάς και στον κόσμο, μια που δεν υπήρχε κάτι τέτοιο στη γειτονιά. Πήραμε λοιπόν την απόφαση, εγώ και η δίδυμη αδελφή μου, να ασχοληθούμε με το μαγαζί εδώ. Η Έφη είχε τελειώσει φιλολογία και η κάθε μια μας είχε ακολουθήσει τον δικό της δρόμο. Και να που, τσουπ, ξαναβρεθήκαμε εδώ… Και τώρα, σιγά σιγά, με πάρα πολλή αγάπη, πολύ χρόνο, πολλή σκέψη και πολύ κόπο, νομίζω πως κάτι καταφέρνουμε. Είμαστε όμως τυχερές γιατί βρήκαμε μια έτοιμη παρακαταθήκη από τους γονείς, βρήκαμε πού να πατήσουμε για να διατηρήσουμε αυτό το χώρο στο καλύτερο δυνατό επίπεδο και να πάμε παραπέρα, κάτι που βέβαια δεν σταματάει ποτέ.

Π.Γ.

Πόσα τετραγωνικά είναι αυτός ο χώρος;

Α.ΜΠ.

Πολλά… Και τα δυο επίπεδα μαζί, 240. Αλλά πρόσεξε: Ότι βλέπεις εδώ, τα βιβλία, τα εκπαιδευτικά παιχνίδια, τα είδη δώρου, είναι όλα επιλεγμένα ένα προς ένα. Αυτού του τύπου το βιβλιοπωλείο, που έχει και άλλα είδη, θέλει ανθρώπους που πραγματικά αγαπάνε αυτό που κάνουν. Πρέπει να μπορείς να καταλάβεις τί καλύπτει τις ανάγκες του άλλου και τί του αρέσει, για να τον εξυπηρετήσεις. Χρειάζεται πολλή δουλειά από πίσω για να γίνει αυτό. Αλλά δεν μπορεί να γίνει κι αλλιώς. Μόνο έτσι χτίζεται η σχέση με τον πελάτη ώσπου θα έρθει η στιγμή που θα σου πει: σε εμπιστεύομαι, διάβασα αυτό που μου πρότεινες, πες μου ένα επόμενο. Είναι τόσο όμορφο αυτό το πράγμα! Ιδίως όταν γίνεται με τα παιδιά είναι κάτι μαγικό. Αλλά και οι γονείς είναι ζορισμένοι. Δεν έχουν χρόνο και χάνονται στην υπερπροσφορά που υπάρχει. Θέλουν μια βοήθεια. Η πίεση του χρόνου είναι τεράστια, το λέω και από προσωπική εμπειρία. Μου λείπει που δεν βλέπω πια πολύ κόσμο να χαζεύει με τις ώρες τα βιβλία στο μαγαζί, όπως γινόταν παλιά. Οι εννέα στους δέκα που έρχονται θέλουν να πάρουν κάτι στα γρήγορα, είτε επειδή μας εμπιστεύονται, είτε επειδή τρέχουν, είτε επειδή κάποιος τους το είπε…

Π.Γ.
Ναι, αλλά εδώ στο παιδικό τμήμα που καθόμαστε τώρα, έχεις καταφέρει και έχεις φτιάξει γωνιές που επιτρέπουν σε ένα παιδί να κάτσει, να μη βιαστεί, να ξεφυλλίσει με την ησυχία του.

Α.ΜΠ.

Τώρα θέλουμε να φτιάξουμε και άλλους χώρους που να έχουν κάτι αντίστοιχο. Δεν ξέρω αν είδες ένα τραπεζάκι lego, είναι πάρα πολλά χρόνια εδώ, ήταν κάτι σαν σήμα κατατεθέν, άλλος ένας χώρος απασχόλησης για τα πιτσιρίκια.

Π.Γ.
Είναι λιγάκι σαν τη χώρα των θαυμάτων εδώ, μπαίνεις μέσα και δεν βγαίνεις. Και ανακαλύπτεις συνεχώς και κάτι άλλο.

Α.ΜΠ.
Μπορείς να βρεις πράγματα κατάλληλα για ένα μωρό αλλά και τον παππού του. Εμείς προσπαθούμε όσο γίνεται να έχουν όλα μια ποιότητα, μια αισθητική και να υπάρχει και ένα εύρος τιμών που να μπορεί να καλύψει όλα τα βαλάντια.

Π.Γ.
Τι όμως κινείται πιο πολύ;

Α.ΜΠ.

Κινείται καλά το παιδικό βιβλίο, μέχρι μια ηλικία βέβαια, ας πούμε μέχρι τα οκτώ. Και το εκπαιδευτικό παιχνίδι, προσπαθούμε κι εδώ να έχουμε ιδιαίτερες επιλογές και προτάσεις. Κινείται ακόμη η λογοτεχνία των ενηλίκων και τα είδη δώρου.

Π.Γ.

Εσένα η καρδιά σου πού είναι;

Α.ΜΠ.
Δύσκολη ερώτηση! Μέχρι πρόσφατα, θα έλεγα στο παιδικό τμήμα, το παιδικό βιβλίο και το παιδικό παιχνίδι. Είναι και το πρώτο που με τράβηξε επαγγελματικά, ίσως γιατί εδώ μεγάλωσα κι όταν ήρθα ασχολήθηκα πολύ περισσότερο με το κομμάτι των επιλογών του παιδικού βιβλίου και παιχνιδιού. Τώρα πλέον ασχολούμαι περισσότερο με το κομμάτι της λογοτεχνίας και όταν κάνω το ένα μου λείπει το άλλο. .

Π.Γ.
Και ετοιμάζεσαι, από ό,τι κατάλαβα, να κάνεις περισσότερες εκδηλώσεις.

Α.ΜΠ.
Ναι, και για μικρούς και για μεγάλους. Ο κάτω χώρος των ενηλίκων χρειάζεται μια κάποια προσαρμογή, αλλά είναι κάτι που θα ήθελα να κάνω μαζί με την Έφη, είναι και οι συναδέλφισσες εδώ που βοηθάνε.  Νομίζω ότι φτάσαμε σε ένα σημείο που μπορούμε να το κάνουμε.

Π.Γ.

Είναι ωραίο να βλέπει κανείς δυο πιτσιρίκες να τρέχουν και να ανανεώνουν έναν ιστορικό χώρο. Πώς βλέπεις τη σημερινή εποχή; Είσαι αισιόδοξη;

Α.ΜΠ.
Η αλήθεια είναι πως μετά την κρίση, υπήρξε μια στροφή του κόσμου. Νομίζω πως εκτιμήσαμε πολλά πράγματα που είχαμε ξεχάσει την αξία τους. Μας είχαν παρασύρει οι ρυθμοί της εποχής και όλη αυτή η παράνοια και κάπου είχαμε χαθεί στη μετάφραση. Αλλά ίσως βρήκαμε κάπου να κρατηθούμε πάλι, από κάπου να πιαστούμε. Βλέπω σιγά σιγά ένα πνεύμα αντίδρασης, μια αντίσταση, ας πούμε, σε κάποια πράγματα. Δες, ας πούμε, τους νέους γονείς·  παρότι οι ίδιοι είναι παιδιά της οθόνης, αντιδρούν όταν βλέπουν τα παιδιά τους μπροστά στην οθόνη. Μετά υπάρχει βέβαια το τι να κάνουμε και πώς να το κάνουμε… Εκεί χρειάζονται βοήθεια.

Π.Γ.

Σκεφτόμουν πως τα ερωτήματα ενός μικρού παιδιού ξεκινούσαν πάντα με το πού, το πώς, το πότε και το γιατί. Στην εποχή μας όμως το πού έχει κατά κάποιο τρόπο χάσει τη σημασία του γιατί όλα τείνουν να ενοποιηθούν. Το ίδιο και το πώς, μια που η χρήση των πραγμάτων προσφέρεται έτοιμη και απλοποιημένη. Αλλά και το πότε χάνεται μέσα σε ένα συμπυκνωμένο στο παρόν χρόνο. Γενικεύω ασφαλώς, αλλά θέλω να καταλήξω στην ολοένα μεγαλύτερη σημασία που αποκτά το γιατί. Οι απαντήσεις προσφέρονται από βιβλία και συζητήσεις που γυμνάζουν τη σκέψη. Δεν προσφέρουν απλώς πληροφορίες αλλά επεξεργάζονται τις πληροφορίες. Να γιατί θεωρώ τόσο σημαντικές κι ελπιδοφόρες τις προοπτικές που θέλετε να δώσετε στον χώρο σας δικαιώνοντας και την επωνυμία: «Γνώση».

Α.ΜΠ.

Είχα μια φίλη φιλόλογο, είχε διδάξει πάρα πολλά χρόνια, μετά έκανε μια μικρή παύση και τώρα επανήλθε και κάνει ιδιαίτερα, η οποία μου λέει ότι είναι τρομακτικό αυτό που συμβαίνει, ότι δεν έχουν τα παιδιά κριτική σκέψη. Γιατί όταν δεν μπορείς να κρίνεις και να επιλέγεις, θα σου σερβίρουν αύριο ότι θέλουν. Κι όταν είναι υπαγορευμένες οι επιλογές, έχεις τελειώσει. Συζητάμε ξέρεις πολύ εδώ με τους ανθρώπους που έρχονται. Κι αυτό αρέσει και σε μας και στον κόσμο.

Π.Γ.

Πώς φαντάζεσαι αυτό το χώρο σε μερικά χρόνια; Τι θα ονειρευόσουν να κάνεις;

Α.ΜΠ.
Τα μακροπρόθεσμα όνειρα με τρομάζουν γενικά και στην προσωπική και στην επαγγελματική ζωή. Θα σου πω όμως για τα βραχυπρόθεσμα. Κατ’ αρχήν θα ήθελα, θα θέλαμε γιατί το θέλει και η Έφη και το συζητάμε συχνά, να κάνουμε κάποιου είδους ανακαίνιση. Δεν είναι εύκολο και λόγω του μεγέθους του χώρου, αλλά και γιατί το μαγαζί είναι νοικιασμένο, δεν είναι δικό μας, κι αυτό είναι κάτι που μας φρενάρει πολύ. Αλλά θα το κάνουμε, σιγά-σιγά, κομμάτι-κομμάτι. Θα ξανασχεδιάσουμε τα τμήματα και θα δημιουργήσουμε τους νέους χώρους που σου έλεγα για συζητήσεις, συναντήσεις, εκδηλώσεις, παρουσιάσεις. Υπάρχει, μην ξεχνάς και η αυλή. Το παιδικό τμήμα το φαντάζομαι σα να μπαίνεις σε ένα παραμυθένιο κόσμο. Αυτό θα ήθελα να το ξεκινήσω ακόμα και τώρα! Θέλω να φτιάξω μεγάλες κούκλες από χαρακτήρες παραμυθιών που κάπως να κρέμονται από το ταβάνι. Να μπαίνουν, παιδιά και μεγάλοι, σε έναν μαγικό κόσμο και να χάνονται μέσα του. Αυτά… και άλλα πολλά…

Π.Γ.

Να λοιπόν που ολοκληρώνοντας την κουβέντα μας, για λόγους χώρου στο blog της Άμμου και μόνο γιατί αλλιώς θα μπορούσε να κρατήσει ώρες, σε βρίσκω να ξανασυναντάς και να αξιοποιείς τις σπουδές σου, της αρχιτεκτονικής εσωτερικού χώρου. Καλή επιτυχία στα υπέροχα σχέδια που κάνετε με την Έφη, αν και γνωρίζοντας τουλάχιστον εσένα, τη θεωρώ δεδομένη.

Η περιοχή του Ζωγράφου είναι μεγάλη κι έχει ανάγκη τη «Γνώση» της. Ήταν ένας εκδοτικός οίκος η «Γνώση» που έκανε την τροχιά του κι έγραψε την ιστορία του, και είναι ένα βιβλιοπωλείο η «Γνώση», που συνεχίζει την τροχιά του και εξακολουθεί να γράφει την ιστορία του, στα χέρια μιας νεότερης γενιάς, της Αλεξάνδρας και της δίδυμης αδελφής της Έφης. Ευτυχώς η «Γνώση» είναι μεταδοτική, πηγαίντε και … μακάρι να κολλήσετε…